Kaynak:http://www.zaman.bg/bulgaristanda_vize_sirket-kurma_oturum.html

Vize için gerekli olan belgeler

Bulgaristan’ın AB üyeliği sürecinde ilerlemesiyle, yeni uygulamalar yürürlüğe girdi. Bu değişikliklerin büyük kısmı yabancıların Bulgaristan’a girişlerini, ikametlerini ve geçişlerini de etkiledi.

Bulgaristan, Türkiye’nin bulunduğu gruptaki ülkelerin vatandaşlarına karşı 4 çeşit vize uyguluyor:


A vize - Havaalanı transit geçiş vizesi

B vize - Transit geçiş vizesi

C vize - Kısa vadeli kalma vizesi

D vize - Uzun vadeli kalma vizesi
Transit geçiş vizesi (B vize) iki çeşit olup Bulgaristan sınırlarında 24 saat bulunma hakkı verir. Transit vizesi veriliş tarihinden itibaren bir yıl içerisinde Bulgaristan’a bir veya birkaç giriş yapma hakkı verir. Çok girişli transit vizesine sahip olan yabancıların dikkat etmesi gereken diğer bir husus da transit geçişlerin 6 ay içerisinde 90’ı aşmamaları gerekmesidir.

Kısa vadeli kalma vizesi (C vize) iki çeşittir-Turistik vize (tek girişli) ve iş vizesi (çok girişli).

Tek girişli C vize, 6 ay içerisinde vizenin üzerinde yazan süre için Bulgaristan’da kalma hakkı verir. Bu süre 90 günü aşamaz.
Çok girişli C vize en fazla 1 yıllık süre için verilir. Çok girişli vize Bulgaristan’la devamlı iş ilişkilerinde bulunan şirket sahiplerine veya temsilcilerine, 50 bin euronun üzerinde yatırım yapmış bulunan işadamlarına, bir Bulgar vatandaşının aile efradından veya anne babası olup ikametgahı başka ülkede olan yabancılara verilir.

Uzun vadeli kalma vizesinin (D vize) 6 aylık geçerlilik süresi olup 3 ay Bulgaristan’da kalma ve oturum alma hakkı verir. D vize ile Bulgaristan’a gelenlerin dikkat etmesi gereken husus bu vizenin tek girişli olmasıdır. Dolayısıyla D vize ile giriş yapıp 3 ay içerisinde oturum almayan yabancılar çıkış yapınca yeniden vize almak zorunda kalacak. Diğer yandan D vizesiyle giriş yapan bir yabancı acil bir durumdan dolayı oturum almadan Bulgaristan’dan çıkmak zorunda kalırsa, yeni vize alması gerekecek. D vize ve oturum için aynı evraklar gerekmektedir. D vize, Bulgaristan makamlarının yabancı vatandaş ile ilgili araştırma neticesinde verilir.

İşveren iseniz
- Konsolosluğa hitaben yazılmış dilekçe (antetli kağıda ve imza sirkülerinde imza yetkisi olan kişi tarafından)
- Hesap cüzdan fotokopisi
- Gayrimenkul tapu fotokopisi
- Yeni tarihli faaliyet belgesi (ticaret veya sanayi odası veya kayıtlı bulunan meslek birliğinden)
- Ticaret sicil gazetesi fotokopisi
- Vergi levhasının fotokopisi (vergi levhası zarar veya yeni tescil ise; şirketin banka hesap cüzdan fotokopileri ve bilançosu )
- İmza sirküleri

Bordrolu çalışan iseniz
- İşverenden tanıtma ve izin belgesi (konsolosluğa hitaben ve şirketin imza sirkülerinde imza yetkisi olan kişi tarafından)
- Şirketin imza sirküleri
- Vergi levhasının fotokopisi (vergi levhası zarar veya yeni tescil ise; şirketin banka hesap cüzdan fotokopileri ve bilançosu)
- Yeni tarihli faaliyet belgesi (ticaret veya sanayi odası veya kayıtlı bulunan meslek birliğinden )
- Ticaret sicil gazetesi fotokopisi
- Sigorta işe giriş bildirgesi (SSK giriş bildirgesi; tekrar ve yeni işe giriş ise eski SSK işe giriş bildirgesi)
- 4 aylık sigorta bildirgesi
- Son üç aylık bordro
- Hesap cüzdan fotokopisi
- Gayrimenkul tapu fotokopisi
- Kredi kartları fotokopisi

Ev hanımı iseniz
- Konsolosluğa hitaben dilekçe
- Gayrimenkul tapu fotokopisi
- Hesap cüzdan fotokopisi
- Eşi çalışıyor ise veya işveren ise yukarıda belirtilen belgeler eklenecektir.

Öğrenci iseniz
- Okuldan yeni tarihli öğrenci belgesi
- 18 yaş dolmamış ise anne ve babadan muvafakatname
- Aile işveren ise veya bordrolu ise yukarıda belirtilen belgelerin tamamı eklenecektir.

Emekli iseniz
- Konsolosluğa hitaben dilekçe
- Emekli cüzdanı fotokopisi
- Sağlık karnesi fotokopisi
- Gayrimenkul tapu fotokopisi
- Banka cüzdan fotokopisi

Ayrıca
- Resim (Arka zemini beyaz olmalı)
- En az 6 ay geçerli pasaport (pasaport mutlaka imzalı olmalı)
- Vize başvuru formları şahsen imzalanmalıdır.

Pratik Bilgiler
İki türlü vize uygulaması var:
İş ve turistik şekilde. Acil veya normal diye iki kısma ayrılıyor. Bunların fiyatları farklı. Fiyatları süresine göre değişmekle birlikte acil için ödenen 117 YTL ve 3 günde alınıyor. Diğerleri 2 hafta ya da 20 günde çıkıyor. Konsoloslukta kısa bir form veriliyor. Onunla birlikte arka fonu beyaz 3 fotoğraf, pasaport ve davetiye isteniyor. Vize ücretini bankaya yatırıyorsunuz
İstanbul’dan başvurulursa için Akmerkez yanında bulunan Oyak Bank’a yatırılabilir. Hangi vize isteniyorsa ona göre bankaya para yatırılıp dekont alınıyor. 3 adet arkası beyaz fonlu fotoğraf. Vize formu alıp doldurulacak. Formu kapıdan veriyorlar. Pasaportun fotokopisi... bunu bankada da istiyorlar. Bir de erken saatte gidip içeri ilk girenlerden olmak önemli.
Formu bir gün önce alıp doldurmak ve banka işini de bir gün önceden halletmek en pratik olanı. Tüm belgelerle hazır gidilince sabah 08:00 gibi içeri alıp numara vermeye başlıyorlar. İş vizesi isteyenlere öncelik tanınıyor.

NOT: Özel hizmet pasaportu (gri pasaport) olanlardan Bulgaristan vize istemiyor. Ancak yeşil pasaportlulardan vize isteniyor.
Taşıtlar için aranan şartlar
ve sigorta zorunluluğu
Bulgaristan üzerinden özel araçları ile seyahat edecek vatandaşlarımız, otomobolin kendilerine ait olduğunu belgelemek zorundadır. Bu çerçevede, başkası adına kayıtlı araç kullanan vatandaşlarımızın sürücü vekaletnamesini yanlarında bulundurmaları gerekmektedir.
Bulgaristan’dan transit geçiş yapacak taşıtların yaşlarıyla ilgili herhangi bir kısıtlama söz konusu değildir. Batı Avrupa’da mukim vatandaşlarımızın araçları için yaptırdıkları uluslararası zorunlu trafik sigortası (yeşil kart) Bulgaristan’da geçerlidir. Söz konusu uluslararası trafik sigortası bulunmayan vatandaşlarımızın Bulgaristan’a girişte hudut kapılarında trafik sigortası yaptırmaları gerekmektedir. Türkiye’ye gidiş ve dönüşte karayoluyla seyahat edecek olan vatandaşlarımızın yola çıkmadan önce araçlarını mutlaka kasko sigortası yaptırmaları da menfaatleri gereğidir. Ayrıca, vatandaşlarımızın kaza vb. olaylarla karşılaşmaları halinde, mukim oldukları Batı Avrupa ülkelerine ivedilikle nakledilmelerini ve gerekli sağlık hizmetlerinden faydalanmalarını teminen, önceden kaza ve tedavi sigortası yaptırmalarında fayda bulunmaktadır.

Bulgaristan Büyükelçiliği
Adres: Atatürk Bulvarı No.124 Kavaklıdere - Ankara
Telefon: ( 312 ) 467 19 48 - 467 20 71-312-426-7455
Faks: ( 312 ) 467 25 74

İstanbul Konsolosluğu:
Ulus Mahallesi, Adnan Saygun Cad. no 44, 2. Levent, İstanbul
Tel: 269-0478; Fax: 264-1011

Edirne Konsolosluğu:
Adres: Talatpaşa Asfaltı No:31 22100 Edirne
Tel / Phone: (0284) 225 10 69
Faks / Fax: (0284) 225 10 69

Oturum

Yabancıların Bulgaristan’da ikamet etmesi geçici oturum veya devamlı oturum ile olur. Bir yabancı vatandaşın Bulgaristan’da uzun vadeli oturum alması için aşağıdaki gruplardan birinin şartlarına uyması gerekiyor:

Bulgaristan Çalışma Bakanlığı tarafından verilen izinle Bulgaristan’da çalışan yabancılar.
Bulgaristan’da şirket açıp, faaliyet gösterdiği şirkette en az 10 Bulgar vatandaşı çalıştıran yabancı işadamları.
Bulgaristan’ın lisanslı okul ve üniversitelerinde kayıtlı olan öğrenciler.
Bulgaristan’ın taraf olduğu uluslararası anlaşmalara istinaden ülkede çalışan yabancı uzmanlar.
Bulgaristan Ticaret ve Sanayi Odasın’da kayıtlı Bulgaristan temsilciliği olan şirket ve kuruluşların temsilcileri.
Bir Bulgar vatandaşıyla evliliği olan yabancılar.
Bulgar vatandaşlarının veya oturum izni olan yabancıların, kendisini idare edecek kadar maddi durumu iyi olan, ikametgahları bir başka ülkede olan anne ve babaları.
Yabancı medya temsilcileri (Bulgar Dışişleri Bakanlığı’nda akreditesi olan).
Oturum izni olan yabancıların eşleri ve çocukları.
Bulgaristan Çalışma Bakanlığı tarafından verilen izinle Bulgaristan’da serbest mesleğini icra eden yabancılar.
Bulgaristan Adalet Bakanlığı tarafından verilen izinle Bulgaristan’da ticaret dışı (vakıf, sivil örgüt v.s.) faaliyetleri olan yabancılar.
Yatırımları Teşvik Kanunu’nun öngördüğü şekilde Bulgaristan’da yatırım yapan yabancılar.
Uzun vadeli tedavi için Bulgaristan’a gelmiş olup, tedavisini ve Bulgaristan’da kaldığı süre içerisinde kendi geçimini karşılayabilecek kadar maddi imkanı olan yabancılar.
Bulgaristan’da bulunduğu sürece kendi geçimini sağlayacak miktarda maddi imkanı olan emekli yabancılar. Yukarıda sıralanan yabancıların oturum alabilmeleri için kalacakları yer, geçim imkanı ve Bulgaristan kanunlarının öngördüğü sigortalara sahip olmaları da gerekiyor.
Yabancıların Bulgaristan’da devamlı oturum alabilmeleri için aşağıdaki şartlardan birine uymaları gerekiyor:
Bulgaristan’da 5 yıl boyunca kesintisiz uzun vadeli oturumu olan yabancılar. (Öğrencilerin eğitim gördükleri süre devamlı oturum almaları için geçerli olmuyor)
Bulgar milliyeti olan yabancılar.
Bir yabancının Bulgar vatandaşıyla veya devamlı oturumu olan yabancıyla evlendikten iki yıl sonra.
Ebeveynin en azından birinin Bulgar vatandaşı veya devamlı oturumlu yabancı olan 18 yaş altındaki bekar (hiç evlilik yapmamış olan) yabancılar.
Bulgaristan kanunlarının öngördüğü şekilde 500 bin ABD dolarının üzerinde yatırım yapan yabancılar.
Milliyeti Bulgar olmayıp Bulgaristan topraklarında doğan yabancılar veya göçmenlik anlaşmalarıyla Bulgar vatandaşlığını kaybetmiş olup tekrar Bulgaristan’da devamlı olarak ikamet etmek isteyen yabancılar.
27 Aralık 1998 yılından sonra Bulgaristan’a girmiş, şu anda oturumu olan veya Bulgaristan topraklarında dünyaya gelen ve ebeveyninin birisinin Bulgar vatandaşıyla evlenen yabancılar.

Şirket kurma ve çalıştırma

Bulgaristan’da ticari faaliyette bulunmak isteyen bir yabancının bilmesi gereken mevzulardan biri Bulgaristan ticari sicillerin mahkeme nezdinde olmasıdır. Bundan dolayı şirket kurmak veya mevcut bir şirkette değişiklik yapmak bir adli prosedürle gerçekleşir. Ticaret hukuku mevzuatının ayrıntılı bir şekilde ele alınması bu tanıtım rehberinin sınırlarını aştığı için burada sadece kısaca bilgi vermekle yetineceğiz. Bulgaristan Ticaret Kanunu Türkiye’de bilinen bütün şirket çeşitlerinin kurulmasına izin verir. Yabancı işadamlarının en fazla tercih ettikleri şirket çeşitleri Ltd. ve AŞ şirketleridir. Bunların birincisi, masrafları en az olmakla beraber, banka ve sigortacılık faaliyetlerinin dışında her türlü ticari faaliyet gerçekleştirme ve işyeri açma imkanı verir. Bulgaristan’da yabancı sermaye ile kurulan bir şirketin diğer şirketlerden faaliyet alanı itibarıyla hiçbir farkı yoktur ve her türlü iş yapabilir, menkul ve gayrimenkul mülke sahip olabilir. Bulgaristan’da kurulan bir şirkette ortak olarak bir Bulgar vatandaşının bulunması gerekmez. Daha önce de belirttiğimiz gibi şirket kuruluş prosedürü mahkemede yapılan kayıtla sona erer. Bundan sonra istatistik, vergi ve sigorta kayıtları yapılır. Bütün bu kayıtlarını tamamlayan şirket faaliyete başlayabilir. Bulgaristan’da şirket açmak isteyen işadamlarına imkanları varsa bizzat kendileri buraya gelip kuruluş evraklarının yeminli tercüman ve noter huzurunda imzalamaları ve gerekiyorsa bu şartlarda üçüncü bir şahsa vekalet vermeleri tavsiye edilir. Kuruluş esnasında hazırlanması gereken bazı evrakların (imza sirküleri, kuruluş protokolü ve şirket tüzüğü) mutlaka noter ve yeminli tercüman önünde imzalanması gerekir. Bulgar Ticaret Kanunu bir Ltd. şirketinin ana sermayesinin en az 5 bin lv (yaklaşık 2 bin 500 euro) olmasını öngörmekte, bu sermaye özel açılan bir banka hesabına (herhangi bir bankada) yatırılır ve kuruluş prosedürü sona erdiğinde tekrar geri alınabilir. AŞ için öngörülen asgari kuruluş sermayesi ise 50 bin leva (25 bin euro). Bunların yanısıra şirketin şekli ne olursa olsun onun yönetim merkezinin bulunacağı Bulgaristan’da bir adresin gösterilmesi gerekiyor.

Bulgaristan’da şirket kurmak isteyen işadamlarına, kuruluş işlemlerini mutlaka bir avukata veya danışmanlık ajanslarında çalışan bir hukukçuya yaptırmalarını tavsiye ederiz. Her ne kadar bu işlemleri değişik tercüme büroları ve benzeri kuruluşlar yapsalar da, kuruluş sürecinde yapılan bir yanlışlık, şirketin müstakbel çalışmalarında ciddi zararlar ve külfetler getirebileceklerine dikkat çekmek istiyoruz. Bulgaristan’da bir şirketin kuruluş masraflarını belirleyen kesin bir rakam söyleyerek bağlayıcı olmak istemiyoruz. Bu masraflar kurulan şirketin özelliklerine göre, şirketin çeşidine göre değişecektir. Ancak şirketin mahkemede kaydedilmesiyle, şirketin faaliyete başlayacak hale gelmediğini hatırlatıp, çok kısa zaman içinde (bir kısmı 7 gün diğer kısmı ise 14 gün) yapılması gereken istatistik, vergi ve sigorta kayıtlarının yapılması gerektiğini hatırlatırız. Dolayısıyla şirketinizin kuruluş sürecini gerçekleştirecek olan avukat veye ajansa, bildirilen ücretin bu kayıtları da içerecek mi, mutlaka sormanız gerekiyor.

Son olarak da kurulan bir şirketin tüzük, sermaye ve yönetim şeklinde yapılacak olan değişikliklerin de yeni adli prosedürle gerçekleşeceklerini unutmayınız.